ज्ञानी अहिले आठ वर्षकी भई । अहिले तनमन दिएर खुब सोच्दै, विचार गर्दै काँचको पुतली सिँगार्न लागेकी छे । बेलायती पुतलीमा कहाँ टीका हुन्छ र
प्रिय दुस्मन ! कृपा गरेर अब तिमी कहिल्यै अरू कसैको पनि नजिक नजाऊ ! तिमी आजीवन असीमित उत्तेजनाकै कारण असामान्य रूपमा उत्तेजित हुँदै गइरहेका हुन्छौ असीमित कुण्ठाको बूढो साँढे पालिरहेकै
यदि बिक्छ भने प्रेम यहाँ कोही देखाइदेऊ मलाई कहाँ बिक्छ प्रेम सस्तो मूल्यमा मलाईमात्र अब प्रेम किन्नु छ ! यो कथामा अहोरात्र अल्झिएको पात्र हुँ म म स्वयम् आफूलाई खुला
एउटा पागल मान्छे जो छन् ऊ ढुंगामा ज्ञान देख्छ ज्ञानमा संसार चलेको देख्छ र नै, मुन्दुमको गहिराइसम्म खोतलखातल पारेर ज्ञानको दियो बाल्छ यसरी अलिखित दर्शन लिखित बनाएर असल कोशेढुंगा साबित
गोली हान्नका लागि बन्दुक ताक्दै गर्दा ‘कुनै पनि बहानामा हिंसा गर्नु पाप हो’ भन्ने आवाजले उसको ध्यानमात्र होइन, हात पनि आफूतर्फ खिच्यो । उफ ! लामो सास फेरेर फेरि उसले
‘ए सडक हो ! यौटा मानिस तिमीमाथि हिँड्दै छ म अटाइनँ तिम्रो फैलावटमा यसर्थ, म हुकुम गर्दछु अझै तिमीहरू– फाटिदेऊ, च्यातिदेऊ, फैलिदेऊ…’ – वैरागी काइँला (मातेको मान्छेको भाषण…) कि, यो
प्रसव वेदनाले छटपटिँदै बच्चा जन्माउँछिन् आमा ह्याफ्रेमा गरेर खुवाइन्छ पोसिलो झोल बच्चा र आमा दुवै स्वस्थ रहन्छन् राष्ट्रले कर्तव्यनिष्ठ आमा र सबल नागरिक पाउँछ एउटा सबल नागरिकले अस्तित्वको लडाइँबाहेक अरू
हामी वीर छौं तर बुद्धु छौं हामी बुद्धु छौं र त वीर छौं हामी बुद्धु नभईकन वीर कहिल्यै हुन सकेनौं हामी महाभारतको कथामा वर्णित एकलव्य हौं प्रत्येक पुस्ताको द्रोणाचार्यले हामीलाई
मैले तिमीबाटै सिकें दुःख–सुख बाँड्न थाहा थिएन दुःख बाँडे घट्छ सुख बाँडे बढ्छ । मनभरि विषवृक्ष पालेर अनुहारमा अमृतको घैला रच्नुहुँदैन जुनी एकबारको हो फेरिफेरि आउँदैन तिमीबाटै सिकें मैले जीवनमा
सोह्र वर्षपछि मेरा आँखामा फर्किएको छ, त्यो ज्वाला जसको रापले कुनै दिन डढेको थियो कालो संविधानको पुस्तक । सोह्र वर्षपछि फेरि युद्धबन्दी छ दिमागको किल्ला काटिएका छन् हातका औंलाहरू गायब
आदिवासीको सूचीमा पर्छ तिम्रोे नाम भिखारीदास सदा । हुनुपर्ने हो तिम्रै हातमा तराईको यो शस्य–श्यामल भूमि तर तिम्रो काँधमा खर्पन र हातमा फगत कोदालोसिवाय केही छैन तिम्रो सम्पत्तिको नाममा ।
खेत खन्न छाडेर भाँडा माझ्न छाडेर गिट्टी ओसार्न छाडेर मानिसहरू जात्रा भर्न निस्किसके स्कुल छाडेर कार्यालय छाडेर कारखाना छाडेर मन्दिर छाडेर मस्जिद छाडेर गुम्बा छाडेर मानिसहरू जात्रा भर्न निस्किसके गरिराखेका
लक्ष्मनियाँ ! तिमी लक्ष्मी हौ घरकी तिमी इज्जत हौ कुलकी तिम्रो बाबुको, तिम्रा दाजुभाइको सिंगै खानदानको नाक उनीहरूको अनुहारमा होइन तिम्रै आचरणमाथि अडेको छ ! साँच्चै बुझ तिमी इज्जत हौ
म इतिहासको नदी भएको छु म धर्मचक्र, युद्धले गाडिएको छु हो, यो कुरा अतीतको अजातशत्रु र विम्बसारको युद्धको कथा शंकराचार्यले जलाएको बौद्धग्रन्थको कथा म पाण्डुलिपि मानिसहरूको रगतैरगतले बिटुलिएको त्यो खड्ग
गुब्बे या गुब्बारा । मैले बोलाउने उसको नाम यही थियो । उसको बाउको नाम के थियो कुन्नि । तर सबैले उसलाई टंकी भनेर बोलाउँथे । मैले सुरुमा अनुमान लगाएको थिएँ,
मेरो रातो रगत मानिसको पवित्र रातो रगत नीलो पसिनाको बूँद बनेर जब झर्दछ तिमी आफ्ना नरम अञ्जुलीहरूमा आली लगाएर थाप्दछौ । जब म त्यो श्रमको सुवासयुक्त पसिना सुँघ्न खोज्दछु तिमी
तातो हावाको झोंक्काले फर्फराउँछ पराजित मुलुकको झन्डाजस्तो दसनीको लेहङ्गा । धेरै चोट सहिसक्यो धेरै रगत बगाइसक्यो धेरै बलात्कार खपिसक्यो जमिनदारको बाँझो खेतमा धेरै कुलो लगाइसक्यो घामपानीको मारले जति मधुरो देखिए
रेडियोले कैयौं दिनसम्म प्रसारण गरिरह्यो प्रमुख समाचारमा कमैया–मोचनको घोषणा । टीभीले कैयौं दिनसम्म प्रदर्शन गरिरह्यो भद्रकालीको धर्नास्थलबाट खुसियालीमा निस्केको कमैयाहरूको उत्साही जुलुस । त्यही जुलुससँगै नांगो खुट्टा सडकमा हि“डिरहेका दुःखीराम
सहिद निस्केको सुरुङलाई आगोले खाएको छ सुरुङको अस्तुलाई दन्तकिच्चा नदीले बगाएको छ फरिकामा झुन्डिएको चोलोमा पुराना दिनहरू छन् चोलोमा रहेको थैलीभित्र तारिखका पर्चाहरू छन् मुद्दाको किनाराबाट एउटा तरवार निस्केको छ
बेचेर मनको जग्गा, र घर हासिल गरेकै हो खाएर अनेकौं दुःख, हन्डर हासिल गरेकै हो, आज उसले धोका दिँदा केही गर्न सकिएन हुन त प्रेममा स्नातकोत्तर हासिल गरेकै हो ।