लमजुङ । सुन्दरबजार नगरपालिकाका नगरप्रमुख जनकराज मिश्रले दुरा समुदायका युवा तथा महिलालक्षित तालिम आयोजना गरिएकोमा खुसी व्यक्त गरेका छन् ।
जलवायु परिवर्तन, आदिवासी जनजातिको दिगो स्वनिर्धारित विकास तथा नीतिगत पैरवीसम्बन्धी तालिमको उद्घाटनसत्रमा नगरप्रमुख मिश्रले भने, ‘आफ्नो छुट्टै पहिचान भएको संस्कृतिले धनी समुदाय दुरा हो । दुराडाँडा क्षेत्रका उहाँहरू आफैंले प्राकृतिक स्रोत–साधन व्यवस्थापन गरिरहनुभएकोमा गौरवान्वित छु ।’
नगर कार्यपालिकाले पारित गरेको वनसम्बन्धी कानुनले स्रोतमाथिको दुरा समुदायको प्रथाजनित कानुनलाई मान्यता दिएको उनले बताए । सुन्दर बजार नगरपालिकाले हालै पारित गरेको वनसम्बन्धी कानुनमा आदिवासी जनजातिको प्रथाजनित व्यवस्थामार्फत प्राकृतिक स्रोत व्यवस्थापनलाई मान्यता दिइएको छ । यसका लागि सिप्रेडले दुरा समुदाय र नगरपालिकासँग समन्वय गरेको थियो ।
नगर कार्यपालिका सदस्य सुरेशकुमार दुराले नगरपालिकाले पारित गरेको वनसम्बन्धी कानुनी व्यवस्थाले आदिवासी जनजाति दुराले लामो सययदेखि आफ्नै प्रथाजनित कानुनमार्फत व्यवस्थापन गर्दै आएको वनलाई मान्यता दिएको बताए । दुराडाँडामा दुरा समुदायले आफ्नै रीतिथितिमार्फत एक हजार हेक्टर वन क्षेत्र व्यवस्थापन गर्दै आएका छन् ।
यसैगरी, दुरा सेवा समाजका अध्यक्ष देव दुराले दुरा युवा तथा महिलालक्षित तालिम सञ्चालन भएकोमा खुसी व्यक्त गरे । ‘सिप्रेडसँग मिलेर हामीले यसअघि पनि दुरा समुदायका लागि विभिन्न कार्यक्रम गर्दै आएका छौं,’ उनले भने, ‘अहिलेको विषम परिस्थितिमा तालिम गर्न पाउनु दुरा समुदायका लागि खुसीको कुरा हो ।’
तालिममा जलवायु परिवर्तनले निम्त्याएका चुनौती र अन्तरसांस्कृतिक दृष्टिकोणबारे डा. पासाङ शेर्पा, मानवअधिकार, आदिवासी जनजाति अधिकार तथा आदिवासी जनजातिको दिगो स्वनिर्धारित विकास र नीतिगत पैरवीबारे पत्रकार खिम घले, आदिवासी जनजाति महिलाको मूलप्रवाहीकरण तथा मानवअधिकारबारे इन्दिरा श्रेष्ठ र जलवायु परिवर्तनले आदिवासी जनजातिमा पारेको असरबारे पूर्वकर्णेल गोकुल दुराले सहजीकरण गरेका थिए ।
त्यस्तै, सिप्रेडका आङनिमा शेर्पा र प्रीति गुरुङले जलवायु परिवर्तनले दुराडाँडा र विशेषगरेर दुरा समुदायमा परेको असर पहिचान गरेका थिए ।
तालिम समापन समारोहमा सुन्दरबजार नगरपालिका वडा नम्बर ११ का वडाध्यक्ष प्रेमबहादुर दुराले दुरा समुदायलाई आफ्नो अधिकारप्रति सचेत गराउन तालिम अपरिहार्य रहेको सुनाए । सिप्रेडले गराएको तालिमले दुरा समुदायको आयआर्जनमा सघाउ पुग्नेमा वडाध्यक्ष दुरा ढुक्क छन् ।
दुरा समुदायको अधिकार स्थापनाका लागि तालिमलगायतका क्षेत्रमा सिप्रेडले सघाइरहेको छ । ‘हामीले दुरा समुदायले आफ्नो प्रथाबाट व्यवस्थापन गर्दै आएको स्रोत–साधनमा उहाँहरूकै अधिकार स्थापित होस् भन्ने चाहेका हौं,’सिप्रेडका अध्यक्ष डा. पासाङ शेर्पाले भने, ‘उहाँहरूले जुन माया र साथ हामीलाई दिनुभएको छ, हामी पनि उहाँहरूसँग मिलेर थप काम गर्न उत्साहित छौं ।’
दुरा समुदायका युवा तथा महिलालाई आदिवासी जनजाति अनुसन्धान तथा विकास केन्द्र (सिप्रेड)ले जलवायु परिवर्तन तथा अधिकारमुखी तीनदिने तालिम आयोजना गरेको थियो । जलवायु परिवर्तन, आदिवासी जनजातिको दिगो स्वनिर्धारित विकास तथा नीतिगत पैरवीसम्बन्धी तालिम दुरा सेवा समाजको संयोजनमा आयोजना गरिएको हो ।
